Judith Herzberg ontvangt Prijs der Nederlandse Letteren 2018 uit handen van koning Willem-Alexander

De Nederlandse dichter, proza- en toneelschrijver Judith Herzberg (Amsterdam, 4 november 1934) heeft vandaag in het Koninklijk Paleis Amsterdam de Prijs der Nederlandse Letteren ontvangen uit handen van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van 40.000 euro.

Uniek en grenzeloos

‘Herzbergs toon is altijd natuurlijk, alsof het ter plekke allemaal door iemand bedacht wordt. Zo natuurlijk dat die toon alleen maar het gevolg kan zijn van een enorme beheersing van taal en vorm, van techniek’, zo stelt de jury onder voorzitterschap van Marita Mathijsen. En over het kenmerkende in het schrijverschap van Judith Herzberg zegt de jury: ‘Niets is vastgelegd, de diepte zit in de oppervlakte en wat niet gezegd wordt, komt er via een omweg uit.’ (…) ‘Ze volgt haar eigen weg in alle genres die ze beoefent en die ze ook met gemak door elkaar husselt. Haar schrijverschap is uniek en grenzeloos’, aldus de jury. Tijdens de uitreiking werd op diverse manieren werk van Herzberg uitgevoerd.

De magie van taal

De voorzitter van het Comité van Ministers van de Taalunie, Ingrid van Engelshoven, sprak in haar toespraak over de ‘magie van taal’. ‘Een wonder dat soms gebeurt, door de selectie en schikking van woorden. U beheerst die magie als geen ander.’ Ook benadrukte de minister dat het een bijzondere verdienste is dat mensen Herzbergs werk blijven lezen. ‘Een verdienste die verder reikt dan de literatuur. Want om uw woorden te kunnen volgen, moeten uw lezers een beroep doen op hun voorstellingsvermogen. Ze ontwikkelen hierdoor empathie. En hoe meer mensen dat doen, des te beter leven wij samen’, aldus minister Van Engelshoven.

Viering van onze taal 

Koning Willem-Alexander prees in zijn toespraak het observerend vermogen van de laureaat. ‘Weinigen hebben hun observaties zo in literatuur kunnen omzetten als u. Niet alleen uw gedichten, maar zeer zeker ook uw toneelwerk en uw filmscenario’s getuigen daarvan.’ (…)

‘Uw werk is een viering van onze taal. (…) U laat zien hoeveel zeggingskracht het Nederlands kan hebben’, aldus de koning. 

Baanbrekend

Judith Herzberg is een van Nederlands bekendste dichters. Zij debuteerde in 1963 met de dichtbundel Zeepost. Daarna volgden vele bundels waaronder Beemdgras,Strijklicht, 27 liefdesliedjes, Wat zij wilde schilderen, Zoals en Soms vaak. De bloemlezing Doen en laten behoorde in 1994 tot de honderd best verkochte boeken.

Vanaf het begin van de jaren zeventig volgden ook toneelstukken. ‘Haar toneel was baanbrekend in de jaren tachtig. Leedvermaak heeft een onuitwisbare indruk gemaakt door de schijnbaar luchthartige manier waarop zij het zwijgen over oorlogservaringen verwoordt’, aldus de jury. In 1997 kreeg Herzberg de P.C. Hooftprijs voor haar hele oeuvre. Naast toneel schrijft Herzberg ook proza, uitgegeven in onder meer Liever brieven en Er was er eens en er was er eens niet.

Oeuvreprijs

De Prijs der Nederlandse Letteren is de meest prestigieuze literaire prijs in het Nederlandse taalgebied en onderscheidt auteurs van belangrijke, oorspronkelijk in het Nederlands geschreven letterkundige werken. De Taalunie kent de prijs eens per drie jaar toe aan een auteur wiens oeuvre een belangrijke plaats inneemt in de Nederlandstalige literatuur. De prijs wordt afwisselend uitgereikt door de Nederlandse en de Belgische koning.

De prijs heeft als doel om de Nederlandstalige cultuur binnen en buiten het taalgebied onder de aandacht te brengen. De prijs onderstreept bovendien het feit dat in het Nederlands kwalitatief hoogstaande literatuur wordt geschreven. 

De prijs is voor het eerst toegekend in 1956, aan Herman Teirlinck. De laatste keer, in 2015, ontving de Nederlandse dichter en schrijver Remco Campert de prijs.

Lees meer over:

• De samenstelling van de jury
• Het Comité van Ministers
• De Prijs der Nederlandse Letteren
• Judith Herzberg, laureaat Prijs der Nederlandse Letteren 2018